EnglishHầu như không hề tồn tại những căn hộ “bình dân”, và các chủ đầu tư có xu hướng tập trung vào các dự án cao cấp sinh lời nhiều hơn, những người trẻ tuổi nhận thấy sở hữu nhà ở một thành phố lớn là một khát vọng viển vông.
Trở về Việt Nam sau 5 năm du học, Hoàng Minh đã có được một công việc tốt với mức thù lao cho phép anh sống thoải mái giữa thành phố Hà Nội đông đúc. Nhưng ước mơ sở hữu một căn hộ chung cư của riêng anh giờ đã không thành hiện thực.
“Tôi từng nghĩ rằng trong vài năm nữa mình sẽ có thể sở hữu một căn hộ của riêng mình, nhưng mục tiêu này ngày càng khó đạt được”, chàng trai 24 tuổi chia sẻ.
Với mức lương hàng tháng khoảng 20 triệu đồng (869 USD), cao hơn hầu hết bạn bè của mình, Minh tính toán rằng anh sẽ mất đến khoảng 20 năm để trả hết một căn hộ hai phòng ngủ trị giá 2,1 tỷ đồng, thậm chí bố mẹ anh sẵn lòng hỗ trợ anh một khoản thanh toán trả trước đáng kể.
Tuy nhiên, “Tôi không muốn mắc nợ một thời gian dài như vậy”, anh nói.
Tại TP HCM, Hiền, 26 tuổi, cũng nhận thấy rằng giá bất động sản tăng cao đang đẩy ước mơ tự mình sở hữu căn hộ của cô ngày càng xa vời. Với mức lương 15 triệu đồng/tháng hiện tại, cô cho biết cách duy nhất để mua một căn hộ chung cư là tìm một công việc có thu nhập cao hơn nhiều và vay bố mẹ.
“Tôi không nghĩ mình sẽ có thể sở hữu bất động sản trong thành phố. Chuyển đến một tỉnh lân cận có lẽ là điều tốt nhất tôi có thể làm.”
Tình trạng thiếu nhà ở “vừa túi tiền” tại Hà Nội và TP HCM là nỗi thất vọng của nhiều người trẻ như Minh và Hiền.
Nhà cao tầng tại Thành phố Hồ Chí Minh. Ảnh bởi VnExpress/Quynh Tran
Nhu cầu nhà ở xã hội của người có thu nhập thấp khu vực thành thị và công nhân tại các khu công nghiệp trong những năm 2021-2025 ước tính khoảng 294.600 căn hộ. Theo báo cáo của Bộ Xây dựng công bố vào tháng 10, sẽ mất khoảng 220 nghìn tỷ đồng (9,57 tỷ USD) để xây dựng chúng.
Hầu hết các công ty nghiên cứu thị trường đều đưa ra ngưỡng cho phân khúc bình dân là 25 triệu đồng /m2.
Theo Hiệp hội Bất động sản Thành phố Hồ Chí Minh (HoREA), mặc dù có nhu cầu như vậy, nhưng chỉ 1% nguồn cung căn hộ mới tại TP.HCM thuộc phân khúc bình dân, trái ngược với 70% ở phân khúc cao cấp. Chủ tịch HoREA Lê Hoàng Châu cho biết thời gian gần đây, tình trạng mất cân đối giữa phân khúc cao cấp và bình dân là đáng báo động.
Tình hình đáng báo động này dường như không được cải thiện trong năm nay. Theo báo cáo của công ty tư vấn bất động sản DKRA tại Việt Nam, không có một căn hộ nào trong số 371 căn mới chào bán tại TP.HCM trong tháng 10 thuộc phân khúc bình dân.
Theo báo cáo: “Tình trạng khan hiếm căn hộ hạng C (bình dân) đang tiếp diễn và có khả năng sẽ không được cải thiện do hầu hết các dự án được quy hoạch tung ra thị trường vào cuối năm đều thuộc phân khúc giá trung bình và cao cấp”.
Báo cáo cho biết 79% nguồn cung mới trong tháng 10 thuộc phân khúc Hạng A (cao cấp) và phần còn lại là căn hộ cao cấp.
Mặc dù đại dịch Covid-19 đã khiến nhu cầu bất động sản giảm, nhưng TP HCM và Hà Nội vẫn chứng kiến giá căn hộ tăng lần lượt 9% và 8% trong tháng 8 so với cùng kỳ năm ngoái, theo nền tảng niêm yết bất động sản Batdongsan.com.
Ông Đinh Minh Tuấn, Giám đốc tại Batdongsan.com cho biết, mặc dù giản cách xã hội do Covid-19 đã thu hút các nhà đầu tư chuyển từ bất động sản sang thị trường chứng khoán, nhưng đó là xu hướng tạm thời, vì các nhà đầu tư đang nắm giữ tài sản và chờ mua lại sau khi đại dịch kết thúc.
“Điều này có nghĩa là giá bất động sản sẽ không có khả năng giảm sớm”, ông nói thêm.
Thu nhập bình quân của người dân Hà Nội và TP HCM lần lượt là 8,7 triệu đồng và 8,9 triệu đồng một tháng. Điều này có nghĩa là để sở hữu một căn hộ trị giá 1,5 tỷ đồng (một trong những căn hộ rẻ nhất ở hai thành phố) với một nửa chi phí mua được trả góp, trung bình một người sẽ phải trả trong 25 năm. Các quan chức đã nhìn nhận được vấn đề này nhưng vẫn chưa thể đưa ra một giải pháp khả thi.
Bộ Xây dựng đã đề xuất cấp tín dụng 65 nghìn tỷ đồng (2,8 tỷ USD) để hỗ trợ các chủ đầu tư nhà ở xã hội và người mua bất động sản giá rẻ, nhưng hiện vẫn chưa có quyết định cuối cùng về việc này. TP.HCM đã đặt mục tiêu xây dựng một triệu căn hộ cho đến năm 2025 để thay thế nhà ở cũ và chất lượng thấp cho người có thu nhập thấp, nhưng một số chuyên gia lo ngại rằng vấn đề phong tỏa phòng tránh Covid hiện tại sẽ khiến mục tiêu không thể đạt được.
Ông Sử Ngọc Khương, Giám đốc cấp cao của công ty dịch vụ bất động sản Savills Việt Nam, cho rằng các chủ đầu tư phải vật lộn với quá trình mua đất giá rẻ để xây nhà ở giá rẻ và do đó, sẽ khả thi hơn nếu chính quyền TP.HCM cung cấp đất cho họ.
Do quỹ đất ở các quận trung tâm đã cạn kiệt, thành phố có thể xem xét các quận ngoài trung tâm như Bình Chánh và Hóc Môn để phát triển nhà ở xã hội, ông nói.
Thành phố có thể bán các căn hộ bình dân với thời gian trả nợ dài tương đương 30-50 năm như một cách để người lao động gắn bó với thành phố thay vì về quê như đã xảy ra trong vài tháng qua, ông Khương nói.
“Với sự chấp thuận nhanh chóng, đất rẻ và tỷ suất lợi nhuận 7-10%, tôi tin rằng nhiều nhà đầu tư sẽ sẵn sàng bắt tay vào công việc.”
Các quan chức và chuyên gia đang cố gắng giải bài toán đầy thách thức này, Minh không còn lựa chọn nào khác ngoài việc tìm kiếm một căn hộ cho thuê khi anh chuẩn bị kết hôn vào năm tới.
“Tôi và chồng chưa cưới đã quyết định rằng thuê nhà là quyết định khôn ngoan hơn. Đối với chúng tôi, mua nhà là điều viển vông”.